آیات محکمات و متشابهات (آل‌عمران/۷)

هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ ۖ فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِيلِهِ ۗ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ ۗ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا ۗ وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ

سوره آل‌عمران۳، آیه۷

ترجمه روان: هم‌اوست کسی که قرآن را بر تو فرستاد. بخشی از آن، آیه‌های «محکم» است که پایۀ قرآن‌اند و بخشی دیگر آیه‌های «متشابه» و چندپهلوست.

کسانی که در دل‌هایشان انحراف هست، به این قصد دنبال آیه‌ای متشابه می‌روند که به‌میل خودشان تفسیرش کنند و فتنه به‌پا سازند! به‌هرحال، تحقق عینیِ قرآن را خدا می‌داند و بس!

اما عالمان ثابت‌قدم می‌گویند: «به آیه‌های متشابه ایمان داریم. تمام قرآن، چه محکم و چه متشابه، همه را خدا فرستاده است…» البته جز مردم عاقل، کسی به‌خود نمی‌آید.

ترجمه روایی: او ست آن که کتاب (قرآن) را بر تو نازل نموده است قسمتی از آن آیاتی است استوار و روشن آنها اساس این کتاب است (در روایت به امیرالمومنین و ائمه علیه السلام تأویل شده است که با مراجعه به آنان آیات دیگر روشن می‌گردد) در قسمتی دیگر آیاتی است مبهم (که فهم آنها مشکل است) (امام صادق علیه السلام آن را به فلان و فلان و فلان تأویل نموده است) پس آنان که در دل هایشان انحرافی (روگردانی از حق) است (پیروان اهل سقیفه) از متشابهات پیروی می کنند تا فتنه انگیزی و (مردم را گمراه) کنند و تأویلی برای آن جستجو می نمایند درصورتیکه تأویل آن را جز خدا و و استواران در علم (رسول خدا صلی الله علیه وآله و بقیه چهارده معصوم علیه السلام که آن حضرت افضل آنهاست) نمیدانند، می گویند: ما به همه قرآن ایمان آوردیم همه از جانب پروردگار ماست و جز خردمندان اندرز نمی گیرند (در مقام مدح استواران در علم است).