الْمُؤْمِنُ یَحْتَاجُ إِلَى [ثلاث] خِصَالٍ: تَوْفِیقٍ مِنَ اللَّهِ وَ وَاعِظٍ مِنْ نَفْسِهِ وَ قَبُولٍ مِمَّنْ یَنْصَحُهُ.
حضرت امام جواد الائمه علیه‌السلام فرمودند:
مؤمن احتیاج دارد، یعنی نبودنش نقص است برای او.
توفیق
توفیق من الله: توفیق یعنی هماهنگی زمینه‌ها با اهداف. یعنی امکانات و زمینه‌ها با هدف و نیت انسان هماهنگ و همراه شود. و این امر بدون زمینه‌سازی خداوند ممکن نیست.
قابلیت نشان دادن برای جلب توفیق
توفیق صرفا خواستنی نیست، بلکه تلاش و قابلیت می‌خواهد. یک قدم که جلوی پایمان باز شد، استقبال کنیم.
امام رضا علیه‌السلام: سَبْعَهُ أَشْیَاءَ بِغَیْرِ أَشْیَاءَ مِنَ الِاسْتِهْزَاءِ: … وَ مَنْ سَأَلَ اللَّهَ التَّوْفِیقَ وَ لَمْ یَجْتَهِدْ فَقَدِ اسْتَهَزَأَ بِنَفْسِهِ… مجموعه ورام
قرآن درباره اصحاب کهف: «إِنَّهُمْ فِتْيَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَزِدْنَاهُمْ هُدًى»؛ در جای دیگر: «وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا»
اگر انسان از خودش شوق و ذوقی نشان بدهد و از نعمت‌ها و فرصت‌های موجود استفاده بهینه ببرد، خداوند در ادامه مسیر یاری‌اش می‌نماید و موانع را برطرف می‌کند. مانند بچه‌ای که شیرینی را بااشتها می‌خورد و بچه‌ای که کثیف‌کاری می‌کند.
موعظه‌گر
واعظ من نفسه: نصیحت‌گری از درون. انسان باید خودش، خودش را در برابر کارهای خوب، تحسین و در برابر کارهای ناپسند، توبیخ کند. یعنی بدون درنظرگرفتن دیگران، خودش مراقب کارهای خودش باشد.
روایت: اگر کسی نصیحت‌گر درونی نداشته باشد، نصیحت‌های بیرونی فایده‌ای برایش ندارد.
همانند نسخه دکتر که اگر خود انسان به آن عمل نکند، ثمری ندارد. مراقبت و پرهیز، مانند نصیحت‌گر درونی است.
پذیرش
قبول ممن ینصحه: پذیرش و حق‌پذیری، یکی دیگر از احتیاجات مؤمن است. مؤمن مغرور نیست، بلکه در برابر موعظه دیگران، روحیه پذیرش دارد؛ زیرا می‌داند به نفع اوست.
انسان‌ها نسبت به امور ظاهری، موعظه‌پذیرتر هستند؛ مثلا اگر کسی تذکر بدهد که دستتان روغنی است، از گفته او خیلی خوشحال می‌شویم و تشکر می‌کنیم، ولی در امور معنوی و روحی، پذیرش کمتر است در حالی که مهم‌تر است.
قرآن در صفات دوزخیان می‌فرماید: چنان از حق مىگریزند که گورخران از شیر! «فَمَا لَهُمْ عَنِ التَّذْكِرَةِ مُعْرِضِينَ، كَأَنَّهُمْ حُمُرٌ مُسْتَنْفِرَةٌ، فَرَّتْ مِنْ قَسْوَرَةٍ» سوره مدثر
مؤمن نصیحت را دوست دارد، بلکه خودش به‌دنبال نصیحت می‌رود تا عیوب کارش را به او تذکر بدهند، بلکه قبل از شروع کار، به سراغ نصیحت و مشورت می‌رود تا بهترین و مفیدترین و کم‌خسارت‌ترین گزینه را انتخاب نماید.
0 نظر