شرط اثربخشی دعا و انفاق

شخصی خدمت امام صادق^{(علیه‌السلام)} رسید و عرض کرد: دو آیه در قرآن است هرچه دقت می‌کنم محتوای آن را نمی‌فهمم.

معنای آیه ادعونی استجب لکم

امام پرسید: کدام آیه؟

در جواب گفت: آیه اول این است که خداوند می‌فرماید: «ادْعُوني‏ أَسْتَجِبْ لَكُمْ» مرا بخوانید تا دعای شما را مستجاب کنم.

من خدا را می‌خوانم؛ اما دعایم مستجاب نمی‌شود!

حضرت فرمود: آیا گمان می‌کنی خداوند خلف وعده کرده است؟

گفت: نه.

فرمود: پس علت چیست؟

گفت: نمی‌دانم.

حضرت فرمود: اکنون من آگاهت می‌کنم، هرکس خدا را بندگی کند، به دستورات او عمل نماید، آنگاه دعا کند و شرایط دعا را رعایت کند، خداوند دعای او را اجابت خواهد کرد.

پرسید: شرایط دعا چیست؟

امام فرمود: نخست حمد خدا را به‌جای می‌آوری و نعمت‌های او را یادآور می‌شوی و بعد شکر می‌کنی، سپس درود بر پیامبر(ص) می‌فرستی، آنگاه گناهانت را به‌خاطر می‌آوری و اقرار می‌کنی، از آنها به خدا پناه می‌بری و توبه می‌نمایی، این است شرایط قبولی دعا.

معنای آیه ما انفقتم من شیء فهو یخلفه

پس از آن فرمود: آیه دیگر کدام است؟

عرض کرد: این آیه که می‌فرماید: «وَ ما أَنْفَقْتُمْ مِنْ شَيْ‏ءٍ فَهُوَ يُخْلِفُهُ‏ وَ هُوَ خَيْرُ الرَّازِقينَ» هرچه را انفاق کنید خداوند عوضش را می‌دهد او بهترین روزی رسان است.

من در راه خدا انفاق می‌کنم ولی چیزی جای آن را پر نمی‌کند!

حضرت پرسید: آیا فکر می‌کنی خدا از وعده خود تخلف کرده؟

در جواب گفت: نه.

امام فرمود: پس علت چیست؟

گفت: نمی‌دانم.

امام فرمود: اگر کسی از شما مال حلالی به دست آورد و در راه حلال انفاق کند هیچ درهمی را انفاق نمی‌کند مگر اینکه خداوند عوضش را به او می‌دهد.

بحار الانوار، ج۹۶، ص۱۴۷