فهرست
ده سال صبر
مقدمات و کیفیت شهادت امام حسن مجتبی(علیه‌السلام) و شرح مظلومیت‌های ایشان.
پس از آنکه به دلیل اهمال مسلمین و به سبب لزوم حفظ خون شیعیان وفادار اندکی که حافظان قرآن و سنت بودند، امام حسن(ع) تن به صلح با معاویه داد، از کوفه به مدینه بازگشت و بنا بر حدیث شریف نبوی که فرمود: «الحسن و الحسین ابنای امامان قاما أو قعدا»، دوران قعود خویش به مدت ده سال سپری کرد.
پس از این سال‌ها، معاویه تصمیم گرفت که برای استمرار پادشاهی در خاندان بنی‌امیه فکری کند و کم‌کم مقدمات ولیعهدی و سپس خلافتِ فرزندش یزید را فراهم سازد. این امر، بر خلاف شرایط صلح‌نامه بود.
مطابق آن معاهده صلح، معاویه باید پس از مرگ خویش، حکومت را به امام حسن(ع) و در صورت نبود او به امام حسین(ع) می‌سپرد. بنابراین در صدد قتل امام مجتبی(ع) برآمد و نقشه مسموم‌کردن آن حضرت را کشید.
سپس برای آنکه این نقشه حتما عملی شود و هیچ درصد خطایی نداشته باشد، پیکی به پادشاهی روم (که در همسایگی شام قرار داشت) فرستاد و از امپراتور آن سرزمین زهری قوی طلبید. سپس آن زهر را به همراه صد هزار درهم برای «جعده» دختر اشعث بن قیس (از منافقان کوفه) که در همسری امام(ع) قرار داشت فرستاد و وعده داد که اگر امام را مسموم کند و به شهادت برساند، وی را به ازدواج یزید در خواهد آورد. جعده فریب آن پول و آن وعده‌ها را خورد و تصمیم به انجام آن خیانت گرفت.
آخرین افطار
در یکی از روزهای بسیار گرم که امام حسن مجتبی(ع) روزه بود و تشنگی بر آن حضرت اثر کرده بود، در وقت افطار، همسرش زهر را با شربتی مخلوط کرد و آن را برای حضرت آورد. چون حضرت آن شربت را آشامید و احساس مسمومیت کرد، فرمود: «انا لله و انا الیه راجعون» سپس خداوند را حمد کرد و روی به جعده نمود و گفت: ای دشمن خدا! مرا کشتی ولی بدان که معاویه تو را فریب داد و پس از من جانشینی نخواهی یافت. خداوند تو و او را با عذاب خود خوار فرماید. آنگاه امام در بستر بیماری افتاد.
«جناده بن ابی امیه» می‌گوید: در بیماری امام(ع) خدمت او رفتم. در مقابل حضرت طشتی گذاشته بودند که گه‌گاه قی می‌کرد، و جگر مبارکش و لخته‌های بزرگ خون، پاره‌پاره در آن طشت می‌ریخت.
گفتم: مولای من چرا خود را معالجه نمی‌کنید؟ فرمود: ای بنده خدا! مرگ را به چه چیز علاج می‌توان کرد؟ گفتم: «انا لله و ان الیه راجعون». سپس امام(ع) رو به سوی من کرد و گفت: رسول خدا به ما خبر داد که بعد از او دوازده خلیفه و امام خواهند بود که یازده نفر از ایشان از فرزندان علی و فاطمه هستند. همه این دوازده خلیفه به تیغ یا به زهر شهید می‌شوند.
پس گفتم: ای پسر رسول خدا! مرا موعظه کن. امام فرمود: «استعد لسفرک و حصل زادک قبل حلول اجلک…» برای سفر آخرت آماده شو و زاد و توشه خویش را مهیا ساز، قبل از آنکه مرگت فرا رسد… و بدان که در حلال دنیا، حساب است، و در حرام دنیا عقاب، و ارتکاب شبهه‌های آن، موجب عتاب؛ پس دنیا را همچون مرداری بدان و از آن مگیر مگر به اندازه‌ای که تو را ضرورت و کفایت باشد… و اگر خواهی که بدون داشتن قوم و قبیله و یاور، عزیز باشی و بدون داشتن سلطنت، هیبت داشته باشی، از مذلت معصیت به سوی عزت اطاعت خدا خارج شو.
امام(ع) چند روزی را در بستر بیماری بود و زجر و مصیبت فراوان کشید. آنگاه که نفس مبارکش به شماره افتاد و رنگ صورتش زرد شد و معلوم گشت که آخرین ساعات حیات را سپری می‌کند برادرش امام حسین(ع) سر حضرت را در آغوش گرفت و پیشانی وی را بوسید و با یکدیگر سخنانی طولانی گفتند. پس امام(ع) برادر را وصی خود گرداند، اسرار امامت را به او گفت و ودایع خلافت را به او سپرد و روح مقدسش به ریاض قدس پرواز کرد.
قبری کنار قبر پیامبر
از جمله وصایایی که امام حسن(ع) به برادرش کرد این بود که: مرا در کنار جدم رسول الله دفن کن. اما اگر «آن زن» مانع از این کار شد، تو را به حق قرابت خویش سوگند می‌دهم که مانع از درگیری شوی و نگذاری که قطره‌ای خون به این خاطر بر زمین بریزد؛ در این صورت، بدن مرا در بقیع دفن کنید تا اینکه پیامبر(ص) را ملاقات کنم و نزد او مخاصمه نمایم و از آنچه بعد از وی از این مردم کشیدم شکایت کنم.
چون حضرت به عالم بقا رحلت فرمود، امام حسین(ع) و تعدادی از بنی‌هاشم بدن مبارک را غسل دادند و به سوی روضه منوره حضرت رسول(ص) حرکت کردند تا بدن را در آنجا دفن نمایند.
«مروان بن حکم» که از جریان مطلع گردید بر استر خویش سوار شد و به نزد عایشه رفت و گفت: حسین، برادر خود را آورده است تا کنار پیامبر دفن کند. بیا و مانع شو. پاسخ داد: چگونه مانع شوم؟ مروان از استر به زیر آمد و او را سوار کرد و به نزد قبر حضرت رسول(ص) آورد. عده‌ای از آل ابی‌سفیان نیز جمع شده و فریاد می‌زدند: عثمان مظلوم، در بدترین مکان‌ها در بقیع دفن شود و حسن با رسول خدا؟ این اتفاق هرگز نخواهد افتاد مگر آنکه نیزه‌ها و شمشیرها شکسته شوند و جعبه‌ها از تیر خالی گردد! امام حسین نیز پاسخ آنان را می‌داد.
مخالفت عایشه با دفن امام مجتبی علیه‌السلام
«عبدالله بن عباس» می‌گوید: در همین سخنان بودیم که ناگاه صدایی شنیدیم و عایشه را دیدیم که بر استری سوار است و با همراهان بسیار می‌آید و آنان را تشویق به جنگ می‌کند. چون نظرش بر من افتاد گفت: ای ابن‌عباس! شما بر من جرأت را تمام کرده‌اید و هر روز من را آزار می‌کنید و می‌خواهید کسی را داخل خانه من کنید که من او را دوست ندارم!
تجملت تبغلت و إن عشت تفیلت
لک التسع من الثمن و بالکل تملکت
گفتم: وا سوأتاه! یک روز بر «جمل» سوار می‌شوی و یک روز بر استر؟! می‌خواهی نور خدا را فرو نشانی و با دوستان خدا جنگ کنی و میان رسول خدا و حبیب او حائل شوی؟ در این هنگام آن زن خود را نزد قبر رساند و خویش را از استر بر زمین افکند و فریاد زد: به خدا سوگند که تا یک تار مو در سرم هست نمی‌گذارم حسن را در اینجا دفن کنید!
در روایت دیگر آمده است که در این هنگام، جنازه حضرت را تیرباران کردند آن گونه که ۷۰ تیر از جنازه امام(ع) بیرون کشیدند. بنی‌هاشم که اینگونه دیدند خواستند شمشیر بکشند و بجنگند، اما سیدالشهدا(ع) فرمود: شما را به خدا سوگند می‌دهم که وصیت برادرم را ضایع نکنید و کاری نکنید که خونی ریخته شود.
سپس روی به دشمنان کرد و گفت: اگر وصیت برادرم نبود می‌دیدید که چگونه بینی‌های شما را بر خاک می‌مالیدم و او را نزد جدش دفن می‌کردم. سپس جنازه مطهر را برداشتند و به جانب بقیع حرکت دادند و در آن مکان دفن کردند.
ثواب عزاداری بر حضرت
همچنین از ابن‌عباس روایت شده است که رسول اکرم(ص) فرمود: چون فرزندم حسن را به زهر شهید کنند ملائکه هفت آسمان بر او گریه کنند… و هر که بر او بگرید، روزی که دیده‌ها کور شوند چشمانش نابینا نخواهد شد… و هر که بر مصیبت او اندوهناک شود روزی که دل‌ها اندوهناک شوند محزون نگردد… و هر که در بقیع او را زیارت کند روزی که قدم‌ها لرزان است قدمش بر صراط ثابت گردد.
منتهی الآمال؛ اصول کافی؛ سایت حضرت ولی عصر
0 نظر